The Ash Grove

Ym mhalas Llwyn Onn gynt, fe drigai pendefig
Efe oedd ysgweiar ac arglwydd y wlad
Ac iddo un eneth a anwyd yn unig
A hi nôl yr hanes oedd aeres ei thad
Aeth cariad i'w gweled yn lân a phur lencyn
Ond codai'r ysgweiar yn araf ac erch
I aethu'r bachgennyn, ond gwyrodd ei linyn
A'i ergyd yn wyrgam i fynwes ei ferch.

Rhy hwyr ydoedd galw y saeth at y llinyn
Â'r llances yn marw yn welw a gwan
Bygythiodd ei gleddyf trwy galon y llencyn
Ond ni redai cariad un fodfedd o'r fan
Roedd golud, ei darpar, yn hen ac anynad
A geiriau diwethaf yr aeres hardd hon
Oedd, 'Gwell gennyf farw trwy ergyd fy nghariad
Na byw gyda golud ym mhalas Llwyn Onn.'

Y lloer oedd yn codi dros gopa'r hen dderwen
A'r haul a fachludai i ddyfnder y don
A minnau mewn cariad a'm calon yn curo
Yn disgwyl f'anwylyd dan gysgod Llwyn Onn
Mor wyn y bythynnod gwyngalchog ar wasgar
Hyd erchwyn cyfoethog mynyddig fy mro
Adwaenwn bob tyddyn, pob boncyff a brigyn
Lle deuai cariadon i rodio'n eu tro.

Mor hir y bu'r disgwyl o fore hyd noswyl
Mor gyndyn bu'r diwrnod yn dirwyn i ben
A minnau mor hapus, ac eto mor glwyfus
A'm meddwl a'm calon yn eiddo i Gwen
Cysgodion yr hwyr oedd yn taenu eu cwrlid
A hir oedd ymaros ar noson fel hon
Ond pan ddaeth fy nghariad cyflymai pob eiliad
Aeth awr ar amrantiad, dan gysgod Llwyn Onn.